“Ευτυχώς τα όνειρα θυμούνται, πως πατρίδα είναι εκεί, που χει ρίζες η καρδιά.”
Το ιστολόγιο αυτό είναι, αφιερωμένο στο Κρυονέρι, την γενέθλια γη των απανταχού Κρυονερίτων…






Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2011

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΖΥΜΩΤΟ ΨΩΜΙ


Παρασκευή ψωμιού
με τον παραδοσιακό τρόπο στο Κρυονέρι.

Ν' αροθυμούν οι παλαιοί. Να νουνίζ'νε οι νεότεροι. Να ελέπ'ν ε οι μικρότεροι.
Κείμενα Γραμματόγλου Βασιλική - Φωτογραφίες Αλέξανδρος Θ. Χουβαρδάς


Το ψωμί στην αγροτική κοινωνία ήταν και είναι βασικό είδος διατροφής, συνυφασμένο με την ίδια τη ζωή. Βασική τροφή του Έλληνα, ταυτίστηκε με την επάρκεια αγαθών και η έλλειψη του με την πείνα. Δεν έλειψε από τον ελληνικό παραδοσιακό τραπέζι τις μεγάλες γιορτές και τις μεγάλες στιγμές τους ελληνικού βίου. Συνδέθηκε με έθιμα, προλήψεις, παρατηρήματα και όρισε την πραγματική «φάγαμε ψωμί κι αλάτι» και άπιστη φιλία.
 Στο φωτορεπορταζ που ακολουθει, θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε τον  τρόπο παρασκευής  του παραδοσιακου ψωμιού, του κατ' εξοχην βασικού διατροφικού αγαθού, του Ελληνα.
.
Η οικογένεια του Κώστα Παπαδόπουλου και της Μαρίας Τσοπανίδου, είναι από τις τελευταίες οικογένειες στο χωριό που παρασκευάζει με τον παραδοσιακό τρόπο, οπως εμαθε απο την μανα και την γιαγια της, το ψωμί της 10μελούς - μαζί με τις νύφες και τα εγγόνια - οικογενείας της στα μέσα κάθε εβδομάδας. Η κυρία Μαρία από το 1970 που ήρθε νύφη στο Κρυονέρι από το Πολυδένδρι Ασκού έως σήμερα ζυμώνει κάθε εβδομάδα το ψωμί της οικογένειας με τον παραδοσιακό τρόπο.
Η διαδικασία της παρασκευής του ψωμιού έχει ως εξής:





Ξεκινάει νωρίς το πρωί η διαδικασία,
με το κοσκίνισμα (φώτο δίπλα),
 από την κυρία Μαρία,
 25 περίπου κιλών αλεύρι,
 στην ξυλίνη σκάφη.
















Για το αλεύρι αυτό πηγαίνει τέσσερις φορές το χρόνο σιτάρι παραγωγής του,
 o κύριος Κώστας σε αλευρόμυλο στις Σέρρες.

(φώτο 1)
  
(φώτο 2)

Ακολουθεί η πρόσμιξη στο αλεύρι του χλιαρού νερού και του προζυμιού
 και το πιο κοπιαστικό κομμάτι που είναι το ζύμωμα (φώτο 1,2).    

 Στη συνέχεια σκεπάζεται η σκάφη με κουβέρτες, για τις επόμενες 2 ώρες
μέχρι να φουσκώσει το ζυμάρι.  
Το φουσκώμενο ζυμάρι, τοποθετείται στις φόρμες  όπου ξανά σκεπάζεται
 και αφήνεται, ετσι για άλλη 1 ώρα.  

 


Μετά το ζύμωμα ακολουθεί η σειρά του κυρίου Κώστα που θα ανάψει τον ξυλόφουρνο, με ξερά πουρνάρια που μαζεύει αποκλειστικά, για αυτο τον σκοπο. Στην συνέχεια,  θα τοποθετήσει τα ψωμιά μέσα με μια συγκεκριμένη σειρά, για  να χωρέσουν ολα μεσα, ώστε σε μια ώρα τα ψωμιά να είναι έτοιμα. 

Μετά από μια ώρα ψήσιμο,
στον παραδοσιακό ξυλόφουρνο,
χτισμένο με κεραμικά τούβλα και πέτρες,
το πεντανοστιμο, χειροποίητο
παραδοσιακό ψωμι  το λεγόμενο
για τους Κρυονερίτες "ζυμωτό ψωμί " είναι έτοιμο.